INFORMACJA NA TEMAT ZMIAN W KODEKSIE PRACY OD 22.02.2016 ROKU
1. Umowa o pracę na czas wykonywania określonej pracy oraz na zastępstwo.
Z kodeksu pracy została usunięta umowa na czas wykonania określonej pracy od 22.02.2016 r. nie będzie można sporządzać z pracownikiem tego rodzaju umów. Nie będzie także osobnej regulacji umowy na czas zastępstwa nieobecnego pracownika.
Art. 25. § 1. Umowę o pracę zawiera się na okres próbny, na czas nieokreślony albo na czas określony.
2. Umowa na okres próbny.
Zgodnie z zapisami art. 25 § 3 pracodawca może zatrudnić pracownika kilka razy na umowie
o pracę na okres próbny pod dwoma warunkami każdy z okresów nie będzie dłuższy niż 3 miesiące oraz pracownik będzie wykonywał inne czynności – inny będzie jego zakres obowiązków.
§ 2. Umowę o pracę na okres próbny, nieprzekraczający 3 miesięcy, zawiera się w celu sprawdzenia kwalifikacji pracownika i możliwości jego zatrudnienia w celu wykonywania określonego rodzaju pracy.
§ 3. Ponowne zawarcie umowy o pracę na okres próbny z tym samym pracownikiem jest możliwe:
1) jeżeli pracownik ma być zatrudniony w celu wykonywania innego rodzaju pracy;
2) po upływie co najmniej 3 lat od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniej umowy o pracę, jeżeli pracownik ma być zatrudniony w celu wykonywania tego samego rodzaju pracy; w tym przypadku dopuszczalne jest jednokrotne ponowne zawarcie umowy na okres próbny.
3. 33-miesięczny limit zatrudnienia na umowę o pracę na czas określony;
Jeżeli okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony będzie dłuższy niż 33 miesiące, umowy o pracę na czas określony automatycznie, od dnia następującego po upływie tego okresu, zamieni się w umowę na czas nieokreślony. Jest to istotna zmiana wobec obecnie obowiązującej regulacji, która przewiduje, że co prawda już trzecia umowa na czas określony z mocy prawa staje się umową na czas nieokreślony, ale tylko w przypadku, gdy odstępy czasowe pomiędzy następującymi po sobie umowami nie przekraczają 1 miesiąca. Po wejściu w życie zmian w kodeksie pracy powyższa praktyka nie będzie już odnosiła dotychczasowych efektów, ponieważ długość przerwy pomiędzy zawieranymi po sobie umowami o pracę na czas określony nie będzie miała znaczenia.
Jak można zauważyć po zapisach art. 251 § 1 nie występuje tutaj forma jaką jest umowa na okres próbny. W związku z powyższym nie podlega ona sumowaniu z umowami na okres próbny.
Art. 251. § 1. Okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony, a także łączny okres zatrudnienia na podstawie umów o pracę na czas określony zawieranych między tymi samymi stronami stosunku pracy, nie może przekraczać 33 miesięcy, a łączna liczba tych umów nie może przekraczać trzech.
§ 2. Uzgodnienie między stronami w trakcie trwania umowy o pracę na czas określony dłuższego okresu wykonywania pracy na podstawie tej umowy uważa się za zawarcie, od dnia następującego po dniu,
w którym miało nastąpić jej rozwiązanie, nowej umowy o pracę na czas określony w rozumieniu § 1.
§ 3. Jeżeli okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony jest dłuższy niż okres,
o którym mowa w § 1, lub jeżeli liczba zawartych umów jest większa niż liczba umów określona w tym przepisie, uważa się, że pracownik, odpowiednio od dnia następującego po upływie okresu, o którym mowa w § 1, lub od dnia zawarcia czwartej umowy o pracę na czas określony, jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony.
Wyjątki od limitu 33-miesięcy to sytuacje wymieniowe w:
§ 4. Przepisu § 1 nie stosuje się do umów o pracę zawartych na czas określony:
1) w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy,
2) w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym,
3) w celu wykonywania pracy przez okres kadencji,
4) w przypadku gdy pracodawca wskaże obiektywne przyczyny leżące po jego stronie – jeżeli ich zawarcie w danym przypadku służy zaspokojeniu rzeczywistego okresowego zapotrzebowania i jest niezbędne w tym zakresie w świetle wszystkich okoliczności zawarcia umowy.
Co do § 4 pkt 4) trudno w tej chwili powiedzieć jakie miały to by być obiektywne przyczyny, Funkcjonowanie przepisu w praktyce pokaże dopiero jakie to mogą być obiektywne przyczyny.
Należy pamiętać, iż pracodawca, który zdecyduje się wydłużyć limit 33- miesięcy z uwzględnieniem § 4 pkt 4) będzie zobligowany w ciągu 5 dni od podpisania takiej umowy poinformować o tym fakcie właściwego inspektora pracy.
§ 5. Pracodawca zawiadamia właściwego okręgowego inspektora pracy, w formie pisemnej lub elektronicznej, o zawarciu umowy o pracę, o której mowa w § 4 pkt 4, wraz ze wskazaniem przyczyn zawarcia takiej umowy, w terminie 5 dni roboczych od dnia jej zawarcia.
Art. 28 § 11. W przypadku zawarcia umowy o pracę na czas określony w celu, o którym mowa w art. 251 § 4 pkt 1–3, lub w przypadku, o którym mowa w art. 251 § 4 pkt 4, w umowie określa się ten cel lub okoliczności tego przypadku, przez zamieszczenie informacji o obiektywnych przyczynach uzasadniających zawarcie takiej umowy.
4. Okresy wypowiedzenia umów o pracę.
Z dniem 22.02.2016 r. zostanie ujednolicony dla wszystkich pracowników okres wypowiedzenia umowy o pracę i będzie on zależny od stażu pracy u danego pracodawcy. Staż pracy u danego pracodawcy sumuje się bez względu na przerwy w zatrudnieniu pracownika.
Art. 36. § 1. Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony i umowy o pracę zawartej na czas określony jest uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi:
1) 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy;
2) 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy;
3) 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.
Wyjątek od tej reguły może stanowić tylko upadłość lub likwidacja zakładu pracy.
Art. 361. § 1. Jeżeli wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony lub umowy
o pracę zawartej na czas określony następuje z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy albo z innych przyczyn niedotyczących pracowników, pracodawca może, w celu wcześniejszego rozwiązania umowy o pracę, skrócić okres trzymiesięcznego wypowiedzenia, najwyżej jednak do 1 miesiąca. W takim przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za pozostałą część okresu wypowiedzenia.
5. Zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy
Od dnia 22.02.2016 r. pracodawca będzie jednostronnie mógł zwolnić pracownika z świadczenia pracy
w podczas pozostawania pracownika w okresie wypowiedzenia.
Art. 362. W związku z wypowiedzeniem umowy o pracę pracodawca może zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy do upływu okresu wypowiedzenia. W okresie tego zwolnienia pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.
6. Świadectwa pracy.
Pracodawca po zmianach przepisów nie będzie musiał po każdej umowie zawartej na czas określony wystawiać świadectwa pracy pracownikowi,
Art. 97 § 11. Jeżeli pracownik pozostaje w zatrudnieniu u tego samego pracodawcy na podstawie umowy o pracę zawartej na okres próbny lub umowy o pracę zawartej na czas określony, pracodawca jest obowiązany wydać pracownikowi świadectwo pracy obejmujące zakończone okresy zatrudnienia na podstawie takich umów, zawartych w okresie 24 miesięcy, począwszy od dnia zawarcia pierwszej z tych umów.
Ciekawie doprecyzowana również pracę placówek handlowych:
Art. 1519a. § 1. Praca w święta w placówkach handlowych jest niedozwolona.
§ 2. Przepis ust. 1 § 1. stosuje się także, jeżeli święto przypada w niedzielę.
§ 3. Praca w niedziele jest dozwolona w placówkach handlowych przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności.
Art. 15111. § 1. Pracownikowi wykonującemu pracę w niedziele i święta, w przypadkach, o których mowa w art. 1519a ust. 3 § 3 oraz art. 15110 pkt 1–9 i 11, pracodawca jest obowiązany zapewnić inny dzień wolny od pracy:
1) w zamian za pracę w niedzielę – w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po takiej niedzieli;
2) w zamian za pracę w święto – w ciągu okresu rozliczeniowego.
§ 2. Jeżeli nie jest możliwe wykorzystanie w terminie wskazanym w § 1 pkt 1 dnia wolnego od pracy
w zamian za pracę w niedzielę, pracownikowi przysługuje dzień wolny od pracy do końca okresu rozliczeniowego, a w razie braku możliwości udzielenia dnia wolnego od pracy w tym terminie – dodatek do wynagrodzenia w wysokości określonej w art. 1511 § 1 pkt 1, za każdą godzinę pracy w niedzielę.
§ 3. Jeżeli nie jest możliwe wykorzystanie w terminie wskazanym w § 1 pkt 2 dnia wolnego od pracy
w zamian za pracę w święto, pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia w wysokości określonej w art. 1511 § 1 pkt 1, za każdą godzinę pracy w święto.
§ 4. Do pracy w święto przypadające w niedzielę stosuje się przepisy dotyczące pracy w niedzielę.
INFORMACJA NA TEMAT ZMIAN W KODEKSIE PRACY OD 02.01.2016 ROKU
Zmiany w uprawnieniach rodzicielskich
treść zmiany tak jest tak będzie od 02.01.2016
Ujednolicenie urlopów na dziecko Bezpośrednio po urlopie macierzyńskim rodzic może skorzystać z dodatkowego urlopu macierzyńskiego w wymiarze 6 tygodni (jeśli kobieta urodziła jedno dziecko przy porodzie) lub 8 tygodni (w razie urodzenia co najmniej dwojga dzieci przy porodzie).
Po dodatkowym macierzyńskim rodzic może skorzystać z 26-tygodniowego urlopu rodzicielskiego. Dodatkowy urlop macierzyński zostanie połączony
z urlopem rodzicielskim.
Bezpośrednio po urlopie macierzyńskim rodzic będzie mógł więc skorzystać z urlopu rodzicielskiego w wymiarze 32 tygodni (w razie urodzenia 1 dziecka) lub 34 tygodni
(w razie urodzenia co najmniej dwojga dzieci przy porodzie).
Za pierwsze 6 tygodni (w razie urodzenia jednego dziecka) lub 8 tygodni (w razie urodzenia co najmniej dwojga dzieci przy porodzie) urlopu rodzicielskiego przysługuje zasiłek
w wysokości 100 % (chyba że matka dziecka zadeklaruje, że przez cały okres urlopu macierzyńskiego
i rodzicielskiego będzie pobierać zasiłek w wysokości 80 %).
Możliwość późniejszego wykorzystania urlopu rodzicielskiego Urlop rodzicielski można wykorzystać maksymalnie w trzech częściach, z których każda nie może być krótsza niż 8 tygodni.
Urlop ten można wykorzystać tylko bezpośrednio po dodatkowym macierzyńskim (czyli w praktyce tylko do ukończenia przez dziecko pierwszego roku życia). Urlop rodzicielski będzie można wykorzystać maksymalnie
w czterech częściach.
W wyjątkowych przypadkach będzie można skorzystać
z części urlopu rodzicielskiego, która jest krótsza niż
8 tygodni (np. pierwsza część urlopu w przypadku urodzenia jednego dziecka nie będzie mogła wynosić mniej niż 6 tygodni).
16 z 32 tygodni urlopu rodzicielskiego będzie można wykorzystać w późniejszym terminie (do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy sześć lat; urlop
w późniejszym terminie będzie udzielany maksymalnie
w dwóch częściach).
Zmienione zasady udzielania urlopu wychowawczego Urlopu wychowawczego udziela się maksymalnie w pięciu częściach, do ukończenia przez dziecko 5. roku życia. Urlopu wychowawczego udziela się maksymalnie w pięciu częściach do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat.
Jeśli jednak rodzic wykorzystywał część urlopu rodzicielskiego w późniejszym terminie (nie bezpośrednio po macierzyńskim), to liczba wykorzystanych części takiego urlopu (maksymalnie dwie) obniża liczbę możliwych do wykorzystania części wychowawczego.
Terminy składania wniosków o urlop rodzicielski oraz wychowawczy Wniosek o udzielenie całego wymiaru dodatkowego macierzyńskiego i rodzicielskiego należy złożyć nie później niż 14 dni po porodzie.
Wnioski o dodatkowy urlop macierzyński lub urlop rodzicielski należy złożyć nie później niż 14 dni przed rozpoczęciem korzystania z nich.
Wniosek o urlop wychowawczy składa się nie później niż dwa tygodnie przed jego rozpoczęciem (w razie niedopełnienia tego terminu urlopu udziela się najpóźniej po upływie dwóch tygodni od złożenia wniosku). Wniosek o skorzystanie z całego wymiaru rodzicielskiego (połączonego z dodatkowym macierzyńskim) trzeba będzie złożyć nie później niż 21 dni po porodzie.
Wnioski o urlop rodzicielski lub wychowawczy składa się nie później niż 21 dni przed rozpoczęciem korzystania
z nich.
Dłuższa możliwość łączenia urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy na maksymalnie pół etatu W razie łączenia urlopu rodzicielskiego (lub dodatkowego macierzyńskiego) z pracą wymiar tych urlopów nie zmienia się (nie wydłuża się proporcjonalnie do przepracowanego czasu).
Rodzic może więc łączyć pracę z urlopem maksymalnie przez 6 lub 8 tygodni dodatkowego macierzyńskiego i 26 tygodni rodzicielskiego (łącznie przez 32 lub 34 tygodnie). W razie łączenia urlopu rodzicielskiego z pracą urlop rodzicielski (połączony z dodatkowym macierzyńskim) wydłuża się proporcjonalnie do przepracowanego czasu.
Rodzic może więc łączyć pracę z urlopem przez maksymalnie 64 lub 68 tygodni (w zależności od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie).
Dzielenie się urlopami bez względu na podstawę prawną zatrudnienia Okresami pobierania zasiłku macierzyńskiego nie mogą się dzielić rodzice zatrudnieni na różnych podstawach prawnych (np. pracownik ojciec nie może przejąć ich od samozatrudnionej matki) Rodzice będą mogli się dzielić okresami pobierania zasiłku bez względu na podstawę prawną zatrudnienia (np. pracownik ojciec będzie mógł przejąć je od samozatrudnionej matki).
Wykorzystanie urlopu przez osoby najbliższe W niektórych szczególnych okolicznościach (np. w razie pobytu matki w szpitalu) część jej urlopu macierzyńskiego może wykorzystać ojciec dziecka. W szczególnych okolicznościach (np. w razie pobytu matki
w szpitalu) część jej urlopu macierzyńskiego może wykorzystać ojciec dziecka lub pracownik – inny członek najbliższej rodziny.
Prawo do zasiłku w razie podjęcia zatrudnienia przez matkę dziecka Nawet jeśli niepracująca w chwili porodu matka (a więc niemająca prawa do urlopu macierzyńskiego) podejmie następnie zatrudnienie, pracujący ojciec dziecka nie może skorzystać z części urlopu macierzyńskiego lub urlopu rodzicielskiego. Jeśli niepracująca w chwili porodu matka podejmie zatrudnienie co najmniej na pół etatu, to pracujący ojciec dziecka (lub pracownik – inny członek najbliższej rodziny) będzie miał prawo do części urlopu macierzyńskiego lub urlopu rodzicielskiego przez okres zatrudnienia matki.
Korzystanie z urlopu ojcowskiego Mężczyzna może skorzystać z urlopu ojcowskiego do ukończenia przez dziecko pierwszego roku życia.
Dwutygodniowego urlopu nie można dzielić na części. Mężczyzna będzie mógł skorzystać z urlopu ojcowskiego do momentu ukończenia przez dziecko drugiego roku życia.
Dwutygodniowy urlop można wykorzystać jednorazowo lub w dwóch częściach (po 1 tygodniu każda).
Elastyczniejsze korzystanie z dwóch dni zwolnienia na opiekę nad dzieckiem W ciągu roku kalendarzowego pracownikowi wychowującemu co najmniej jedno dziecko w wieku do lat 14 przysługują 2 dni zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. W ciągu roku kalendarzowego pracownikowi wychowującemu co najmniej jedno dziecko w wieku do lat 14 przysługuje 16 godzin albo 2 dni zwolnienia od pracy
z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.
O sposobie wykorzystania zwolnienia (w dniach lub godzinach) decyduje pracownik w pierwszym wniosku
o jego udzielenie składanym w danym roku.
Opracował Artur Lipowicz; e: artur.lipowicz@secura.org.pl; t: 883 663 557